ik citeer: ‘Lucas Cranach de Oude’

Citaten uit andere schilderijen zijn altijd leuke verrassingen. Zo overkwam mij dat afgelopen week in het Centraal Museum in Utrecht. In de expositie ‘De tranen van Eros’ over surrealisten worden naast de Utrechtse Moesman en de bekende zoals Dali, Margritte, ook vrouwelijke surrealisten en hedendaagse kunstenaars uitgelicht. En mag Sanam Khabiti nou in beide categorieën vallen.

De Iraanse Sanam Khabiti vervaardigt haar kunst vanuit haar atelier in Brussel. Sinds een jaar of vijf geleden heeft ze zich volledig op de kunsten gestort. Haar blootstelling aan de twee uiteenlopende culturen beïnvloed zie je al terug in haar mediumkeuze. Naast schilderijen en sculpturen, maakt ze ook tapijten. Voor haar grote inspiratiebronnen wijst ze naar onder andere Hieronymus Bosch, Frida Kahlo en Henry Darger.

De vlam voor de oude meesters en de renaissance werd volgens Khabiti pas echt aangewakkerd toen ze het werk van Lucas Cranach de Oude ontdekte. Het citaat van Lucas Cranach’s Venus is niet de enige knipoog naar de westerse kunst. Ze citeerde ook naakte vrouwelijke figuren uit Botticelli’s werk. Haar huidige werken zijn toegespitst op een interessante groep vrouwelijke figuren die wat kattenkwaad uithalen. Ze bevatten dubbelzinnigheid jegens macht, geweld, sensualiteit én elkaar. Khabiti vertelt ook in een interview dat ze de mens ziet als een wezen vol tegenstrijdige eigenschappen, wat onze communicatie met elkander volgens haar zo complex maakt.

De vrouwen in haar voorstellingen, met name haar schilderijen, steken erg af tegen de achtergrond. Terwijl de rest van het schilderij tot in de details is afgewerkt, (zeker het loof van de bomen is een genot voor het oog), schijnen de figuren slechts een grondlaag te hebben, alsof Khabiti nog niet klaar was. De zichtbare potloodlijnen in het gezicht en het haar, en bovendien het gebrek aan kleur in de genoemde eigenschappen, lijken dit te benadrukken. Zou het een directe uitnodiging zijn om je eigen invulling te geven aan de sterke gedaantes?

Geselecteerde werken van Sanam Khabiti zijn nog tot 13 april in het Centraal Museum te bewonderen.