De vele gezichten van Jackie Kennedy

De aanslag op de Twin Towers, de val van de Berlijnse Muur of de schietpartij in de Bataclan: iedere generatie maakt wel zo’n moment mee waarop de wereld even stil staat. Je weet nog precies waar je was en wat je aan het doen was op het moment dat uit de televisie of radio het ‘Breaking News’ galmde. De gebeurtenis die de jaren zestig kleurde vond plaats 22 november 1963, vandaag precies 56 jaar geleden. Toen werd de Amerikaanse president John F. Kennedy (1917-1963) in Dallas doodgeschoten door Lee Harvey Oswald. De moord bracht in de Verenigde Staten een ware mediastorm op gang. Dagen achter elkaar ging het in kranten en op televisie bijna nergens anders over.

Andy Warhol (1928-1987), toen een opkomend kunstenaar, bekeek de mediagekte vol fascinatie. Over de vermoorde president zei de kunstenaar later in een interview:

“He was handsome, young, smart, but it didn’t bother me that he was dead. (…) What bothered me was the way television and radio were programming everybody to feel so sad. It seemed like no matter how hard you tried, you couldn’t get away from the thing.”

Warhol werd het meest getroffen door het gezicht van Kennedy’s weduwe Jacqueline Bouvier-Kennedy (1929-1994) – kortweg Jackie – dat hij zo vaak terugzag in de media. Van het onwetende lachje vlak voor de geweerschoten in Dallas, tot de verteerde blik bij de uitvaart van haar man: de camera’s hadden alles vastgelegd. Daarom begon Warhol in februari van 1964 aan een serie, bestaande uit meer dan 300 portretten van de voormalige First Lady. Alle foto’s die hij gebruikte kwamen uit de media en waren niet door hemzelf geschoten. Ze tonen Jackie in verschillende hoedanigheden, afgedrukt in zwartwit, blauw, bruin of rood op zilverkleurig papier. Bij het zien van een van de portretreeksen kan je er eigenlijk niet om heen, het lijkt hier alsof Jackie de representatie is geworden van de moord op haar man. Het is haast alsof Warhol haar hier laat vereren als een moderne Madonna. Of deed de media dat eigenlijk? Net als bij de meeste werken van Warhol is het hier niet duidelijk wat de kunstenaar precies bedoelde. Leverde hij kritiek op het veelvuldig in de media brengen van Jackies gezicht, bevestigde hij het alleen of verheerlijkte hij het juist?