Kunstestafette: Fay Achterhof

De vakantie is in zicht! En hoe kunnen we die beter beginnen dan met een gloednieuwe bijdrage aan de Kunstestafette? Fay Achterhof is degene die nu verder sprint. Ze schrijft over een waar kleurenspektakel met een voor ons niet onbekend gevleugeld paard. Veel plezier met het lezen!

Ha, de langverwachte kunstestafette-bijdrage van mij! Ja, ik heb drie jaar kunnen bepeinzen wat mijn inzending zou gaan worden. Wordt het toch de Bedreigde Zwaan van Jan Asselijn? Nee. Doe mij dan maar de Pegasus van Odilon Redon (1840 – 1916). Dieren zijn een terugkomend thema in mijn favoriete werken. Het is meestal het dynamische – ietwat bedreigende en romantische – beeld van dierlijke emoties wat mij trekt. Dit zien we terug in dit prachtige werk van Odilon Redon, een Franse kunstenaar die zich in de kringen van het symbolisme bevond.

Het is eigenaardig dat wij, kunstgeschiedenisstudenten, vaak sprookjesachtige werken verkiezen boven de rest. Net zoals Jacqueline al aangaf in haar bijdrage van de Kunstestafette, las ik vroeger het allerliefst ook sprookjes. In deze sprookjes kwamen alle fantasiefiguren voorbij. Mijn favoriet kan je natuurlijk al wel raden: de Pegasus; het majestueuze, edele paard dat óók nog eens kon vliegen. De eenhoorn stond op nummer twee. Deze liefde voor paarden krijg je met de paplepel ingegoten als je, zoals ik, opgroeit op een boerderij.

Mijn ouders hebben al meer dan 30 jaar een bedrijf in paardenhandel. Als klein kind keek ik naar films zoals The Last Unicorn en werd ik meegesleurd naar paardenkeuringen. Het kon mij dus niet ontgaan: het paard was en is het coolste dier op deze aarde. Nu helpt het dat mijn moeder ze ook schildert. Aan mijn ouderlijk huis zit een atelier vast waar de paarden zich uit de olieverf losmaken.

Mijn moeder gaat altijd hyperrealistisch te werk en maakte van haar schilders passie haar baan. Odilon Redon deed dit een eeuw eerder net iets anders. Zijn vruchtbare carrière kwam pas laat tot bloei. Een vreselijke ziekte op latere leeftijd heeft ervoor gezorgd dat hij het leven wat kleurrijker in ging zien. Pas rond 1895, in zijn vijftiger jaren, legde hij de zwart-witte verf en zijn houtskool neer. Een somber oeuvre maakte plaats voor een fantasierijke kleurenexplosie op doek toen de samenleving zich afzette tegen het realisme van de eeuw ervoor.

De emotie waar ik het al eerder over had zien we terug in de figuur van Pegasus. De Pegasus staat in een steigerende houding die typerend is voor een bedreigd paard. De Hydra staat klaar om aan te vallen. Met enkele lijnen en doeltreffende kleuren weet Odilon het paard de perfecte daadkracht te geven. De nadruk ligt op de prachtig gedetailleerde vleugels van de Pegasus, alsmede de koppen van de Hydra. Dit zijn de belangrijkste elementen. Dit zijn twee krachtige mythologische wezens die recht tegenover elkaar staan, omringd door een stoffig rode strijdwolk.

In werkelijkheid is het werk helemaal niet zo groot. In het Kröller-Müller loop je zo voorbij het kleine kartonnetje. Het zijn de virtuoze kleuren die je aandacht trekken en waar je even stil bij kan staan. Daar was Odilons werk ook voor bedoeld. Je moest er soms eventjes bij nadenken, zijn onderwerpen waren niet altijd even goed te begrijpen. Dat is wat het symbolisme ook zo goed kenmerkte: de verbeeldingskracht was groot. Zo schilderde hij vervreemde beelden zoals een prikkelbaar cactusmens in pot of een onverklaarbaar groot zwevend hoofd boven het water. Zijn fantasie was soms even rijk als die van mij toen ik nog een jaar of zeven was en droomde van mijn eigen Pegasus.

Fay geeft het stokje door aan Lana Renfrum. We kijken uit naar bijdrage en zijn ontzettend benieuwd naar jouw favoriete kunstwerk.