Lisette Model en het zonnetje van Coney Island

Lisette Model (1901-1983) kwam oorspronkelijk uit Wenen, maar brak rond 1940 door in New York. Ze stond bekend om haar ‘candid’ foto’s die ze schoot met haar Rolleiflex minicamera. Met dit fototoestel nam ze graag foto’s van mensen met een bijzonder uiterlijk: dik, dun, groot, klein, rijk, arm, noem maar op. In 1939 kreeg Model een belangrijke opdracht voor de Harper’s Bazaar, een populair vrouwenmodeblad. Model moest recreanten vastleggen op Coney Island, een van New Yorks drukste stranden. De jonge freelance-fotograaf wist toen nog niet dat de foto die twee jaar later in het tijdschrift zou verschijnen een van de belangrijkste foto’s uit haar carrière zou worden. Het gaat hier om de Coney Island Bather (afb. 1).

Op het strand van Coney Island staat een witte, volle vrouw in een zwart badpak blootsvoets op het natte zand. Haar handen steunen op haar gebogen knieën. De gezichtsuitdrukking van de vrouw valt direct op: ze heeft een brede lach op haar gezicht, eentje die boekdelen spreekt. Ze heeft het overduidelijk heel erg naar haar zin op het strand. Waar ze nog meer van geniet, is de aandacht die ze krijgt van de camera. Normaliter nam Model haar portretfoto’s van een afstandje, onzichtbaar voor de gefotografeerde, zodat ze hen op een interessant moment kon vastleggen zonder dat ze het doorhadden. Deze vrouw vroeg echter zelf aan Model of ze foto’s van haar wilde maken. ‘On the beach was this narcissist, a big woman who loved my camera. She was outrageous, vibrating with life and health. She wanted to pose for me’, schreef auteur Eugenia Parry in een biografie van Model, verteld in de ik-vorm. Dit is dus geen direct citaat van Model, maar het vangt zeker de indruk die de gezette vrouw op Model maakte. Grinnikende bijstanders werden door de vrouw afgesnauwd: ‘What’s wrong with you? Have you never seen a fat person before?’.

Voor Lisette Model was het uitbundige karakter de belangrijkste eigenschap van deze figuur. De persoonlijkheid van haar subjecten is dan ook een rode draad in Models portretten. Ze lette bij het selecteren van haar modellen dan ook heel erg op de kleding, fysionomie en houding van de mensen die ze tegenkwam. Models figuren hebben vaak een zekere monumentaliteit, omdat ze meestal centraal in het beeldvlak en voor een rustige achtergrond staan. Dat is bij de Coney Island Bather niet anders. Doordat Model alle overbodige details heeft weggehaald tijdens het bewerkingsproces van de foto, domineert de geportretteerde vrouw het beeldvlak. 

Lisette Model wist door de lens van haar minicamera de persoonlijkheden van haar figuren op een verfrissende wijze te vangen. Haar foto’s maakten dan ook veel indruk op fotografen en kunstkenners in Amerika, waar ze nog een lange carrière genoot.