Match in het museum: Michaelina Wautier

Hebben jullie dat ook wel eens? Je loopt rond in een museum en plotseling hangt daar om de hoek het perfecte portret. Het is liefde op het eerste gezicht. Tijd om het werk goed te bestuderen is er echter niet, want jouw compagnons trekken je al ongeduldig aan de mouw om verder te lopen. Gelukkig bestaat er deze rubriek, die jou vertelt wat je altijd al had willen weten over deze prachtverschijnselen. Is het uiteindelijk een match, of toch niet?

Vandaag swipen we langs deze dame. Ze luistert naar de prachtige naam Michaelina Wautier, heeft hier de nobele leeftijd van 45, bevindt zich een onbekend aantal kilometer van Nijmegen, heeft zoals je ziet een talent voor schilderen en was voor het laatst actief 332 jaar geleden.

Wautier is geboren in het Henegouwse Bergen (Mons in het Frans), tegenwoordig gelegen in zuidelijk België. Hier groeide zij op in een druk huishouden: vader, moeder en maar liefst acht broers. Rond haar dertiende overleed vader en moeder stierf niet veel later. Daarna verhuisde Michaelina samen met haar jongere broer Charles Wautier (1609-1703) naar Brussel, waar ze samen een herenhuis in de buurt bij de kapellekerk bestierden. Beide bleven hun leven lang ongetrouwd. Het tweetal verdiende geld door de koop en verkoop van onroerend goed. Daarnaast schilderden ze, zij het dat Michaelina pas na haar dertigste echt doorbrak en maar voor korte tijd werkzaam was. Van wie ze het vak geleerd hebben is niet duidelijk. Wat we wel weten is dat broer en zus redelijk succesvol waren gedurende hun lange levens. Zo was de aartshertog van de Zuidelijke Nederlanden een van Michaelina’s patronen. In tegenstelling tot de stillevens schilderende Clara Peters en de schilderes van genrestukken Judith Leyster – twee tijdgenoten van Michaelina – richtte mevrouw Wautier zich niet op één genre. Van haar zijn historiestukken bekend, maar ook genrestukken en portretten. Haar zelfportret is hiervan een fraai voorbeeld. Ze beeldt zich hier af zoals ze zelf graag gezien wilde worden: professioneel, stijlvol en serieus.

In 1659 stopte Michaelina plots met haar professie. Waarom ze dat deed is onbekend. Hierna leefde de schilderes nog dertig jaar door met haar broer. Bij haar dood liet ze alle werken die nog in haar bezit waren over aan familie – en van de meeste werken waren geen prenten gemaakt. Zodoende bleef het gros van haar werk lange tijd onbekend bij velen. Het werk dat nog in publiek bezit was, werd veelal door elkaar gehaald met het werk van Charles of andere Vlaamse meesters. Michaelina verdween zo in de plooien van de geschiedenis. Althans, dat leek het voor lange tijd. De Belgische kunsthistorica Katlijne van der Stighelen haalde haar daar in 1993 uit. Bij een symposium in Wenen ontdekte zij per ongeluk een van Michaelina’s werken in het depot van het Kunshistorisches Museum Wien. Daarna ontrafelde zij stuk voor het stuk het kleine, maar kwalitatieve oeuvre van de schilderes. In 2018 leidde dit tot een overzichtstentoonstelling in het Museum aan de Stroom (MAS) in Antwerpen. Wil je je verwonderen over al Michaelina’s werken, klik dan op de link hieronder. https://en.wikipedia.org/…/List_of_paintings_by…

Swipe jij naar links (niet mijn type) of naar rechts (supervrouw!)? Heb jij stiekem een oogje op een geportretteerde uit het museum? Neem dan contact op met een van de redactieleden van de ARTillerie en vertel ons waarom dit portret jouw hartje sneller doet kloppen. De redactie van de ARTillerie bestaat uit Ruben Hulsewé, Alison Scanlan en Luuk Merijn Spee.