Kunstestafette: Floor Driessen

Operahuset in Oslo

Na de denderende Kunstestafette van Iris Schimmel, is het vandaag de beurt aan eerstejaarsstudente Floor Driessen. Zij vertelt vol enthousiasme over een bijzonder gebouw in Oslo: het Operahuset (2008). Veel leesplezier!

Afgelopen zomer was ik voor het eerst in Oslo. Ik had weinig verwachtingen van de stad omdat ik mij er van tevoren niet echt in verdiept had. Zodra ik het treinstation uitliep en richting het water ging zag ik het Operahuset liggen. Vanwege mijn interesse in (moderne) architectuur werd mijn aandacht ernaartoe getrokken, iets aan dit gebouw fascineerde mij enorm. Dit is nog steeds een van de meest bijzondere gebouwen die ik ooit heb gezien.

Voor het operagebouw werd een architectuurwedstrijd gehouden, die werd gewonnen door het architectuurbureau Snøhetten. Het project Operahuset is door architect Tarald Lundevall uitgevoerd en in 2008 opgeleverd na een bouwperiode van 4 jaar. Het is sindsdien een toeristische trekpleister voor verschillende mensen en bedoeld als een iconisch gebouw voor de stad. Het is niet alleen de thuishaven van het Noors Nationaal Opera en Ballet en voor de bezoekers van hun voorstellingen, maar ook een plaats waar iedereen kan genieten van een prachtig uitzicht over de stad. Het architectenbureau Snøhetta wilde het dak toegankelijk maken voor iedereen en op die manier een nieuwe openbare ruimte in het centrum van Oslo creëren. Ook wilden ze een nieuw landschap maken dat de Fjorden van Oslo en de stad zou verbinden. Het Operahuset is in 2008 gekroond tot cultuurgebouw op het World Architecture Festival in Barcelona en heeft in 2009 ook de Mies van der Roheprijs gewonnen (EU-prijs voor hedendaagse architectuur).

Het gebouw past perfect in zijn omgeving. Het lijkt wel een ijsberg die uit het water komt. De witte kleur van het Italiaans marmer en graniet komt terug in de wolken of de sneeuw die in de winter in Oslo ligt, en het vele glas dat is gebruikt reflecteert de lucht en het water, waardoor deze kleuren ook overeenkomen. De materialen werken hierdoor bijna als een soort camouflage omdat het gebouw haast wegvalt in de kleuren van zijn omgeving. Waar aan de buitenkant vooral met wit is gewerkt zie je in het interieur veel hout. Centraal in het gebouw is het hoofdpodium dat omringd is door een spiraalvormige helling/trap die aangekleed is met houten latjes en naar de verschillende zitplekken leidt. De eikenhouten elementen in het gebouw zijn bewust gekozen als knipoog naar de Noorse natuur en geschiedenis.

Het operagebouw heeft binnen een gigantische ruimte met spectaculaire ontwerpen en kunstprojecten. De architecten van Snøhetta hebben namelijk samengewerkt met zeventien verschillende kunstenaars om acht kunstprojecten in het gebouw te verwerken. De meeste werken zijn grotendeels geïntegreerd in het gebouw, zoals het podiumgordijn Metafoil van Pae White en de geperforeerde muur in de garderobe van de foyer. Dit werk, The Other Wall, is gemaakt door Olafur Eliasson. Andere kunstwerken zijn niet in de architectuur geïntegreerd, maar zijn op zichzelf staande werken. Een van die werken is een sculptuur dat in het water voor het operagebouw ligt. Dit werk, She Lies van Monica Bonvicini, past door de materialen, namelijk staal en glas, heel goed bij het operagebouw. Het sculptuur kan om zijn eigen as draaien. De beweging en het glas, dat de omgeving spiegelt en het licht weerkaatst, dragen bij aan de ervaring dat alles continu in beweging is. Ik vond het sculptuur lijken op een soort kleine versie van het Operahuset, omdat het operagebouw aan een ijsberg herinnert en dit kleine ijsschotsen lijken.  

Het idee van een vrij toegankelijk dak vind ik erg goed bedacht. De Noorse natuur, waar iedereen vrij mag wandelen, was het idee hierachter. Dus in plaats van het toetreden tot het gebouw te verbieden word je juist uitgenodigd om naar boven te lopen en te genieten van het panoramisch uitzicht over Oslo. De helling die naar boven leidt dient ook als een soort tribune voor openluchttheatervoorstellingen, concerten en andere evenementen die het hele jaar door bij het operagebouw georganiseerd worden. Bepaalde delen van het dak zijn zelfs zo aangepast dat skateboarders het kunnen gebruiken. Dit dak vormt dus ook een plaats voor sociale bijeenkomsten en is vooral met lekker weer ook een plek waar mensen graag samenkomen. 

Doordat alle elementen zo goed samenwerken vind ik dat er een heel erg fijne omgeving gecreëerd is. Het gebouw vormt echt een verbinding tussen architectuur en de omgeving. Precies dat aspect van verbinding kan ik ontzettend waarderen als er goed over nagedacht is en het goed uitgewerkt is. Als een gebouw in zijn omgeving past kan dit het zoveel mooier en bijzonderder maken, waardoor architectuur wat mij betreft echt kan fascineren en zelfs ontroeren. 

Degene die het stokje van Floor Driessen overneemt en op haar beurt een mooi stuk over haar favoriete kunstwerk gaat schrijven is Floor Meijer. Tot dan!