Sneeuwwitje en de Zeven Dwergen

Sneeuwwitje, Roodkapje, Hans en Grietje en nog veel meer: de sprookjes van de Gebroeders Grimm kennen we vrijwel allemaal. Ze werden geschreven ten tijde van de romantiek, die ongeveer van de late achttiende tot halverwege de negentiende eeuw duurde. Jacob (1785-1863) en Wilhelm Grimm (1786-1859) schreven de sprookjes naar aanleiding van volksverhalen, die tijdens de romantiek erg in trek waren (afb. 1). Sneeuwwitje en de Zeven Dwergen (1812) staat in dit ARTikel centraal.

Sneeuwwitje van de Gebroeders Grimm begint met een koning en koningin. De koningin wil een kind met een huid zo wit als sneeuw, lippen zo rood als bloed en haar zo zwart als ebbenhout. Die wens komt in vervulling: Sneeuwwitje wordt geboren. Niet veel later sterft de koningin, waarop de koning trouwt met een andere vrouw, die bovendien kan toveren. Zij is erg gesteld op haar uiterlijk, en vraagt dan ook elke dag steevast aan de magische spiegel wie de mooiste van het land is: zij natuurlijk (afb. 2). Althans, totdat Sneeuwwitje zeven wordt. Dan is zij de mooiste van het land. De boze koningin stuurt een jager het bos in om haar stiefdochter om te brengen, maar hij doet het op het laatste moment toch niet; hij brengt de koningin de lever en longen van een wild zwijn in plaats van die van Sneeuwwitje. 

Ondertussen trekt Sneeuwwitje verder door het bos, en besluit in een huisje uit te rusten: het huisje van de zeven dwergen (afb. 3). Ze mag bij hen wonen, zolang ze alle klusjes doet en voor hen kookt. Doordat de koningin er via haar spiegel achter komt dat Sneeuwwitje nog leeft, besluit ze het heft in eigen handen te nemen. Ze bezoekt het huisje van de dwergen vermomd als een oude koopvrouw. Na twee mislukte pogingen om Sneeuwwitje te vermoorden, lukt het haar uiteindelijk met een giftige appel (afb. 4). De dwergen leggen haar in een glazen doodskist. Op een dag komt een koningszoon langs en vraagt uit bewondering voor Sneeuwwitjes schoonheid aan de dwergen of hij de kist mag kopen. Tijdens het wegdragen van de kist valt deze echter, waardoor het giftige stukje appel uit de keel van Sneeuwwitje schiet: ze leeft weer. De prins en Sneeuwwitje trouwen. De boze koningin is uitgenodigd op de bruiloft, maar ze krijgt gloeiende ijzeren muilen aan en moet net zo lang dansen tot ze dood neervalt.

In het verhaal zijn meerdere verwijzingen naar het christendom te herkennen: het goddelijke getal zeven, dat meerdere malen terugkeert, zwart, wit en rood; respectievelijk symbolisch voor aarde, hemel en de mens, het getal drie dat staat voor de Heilige Drie-eenheid, de giftige appel van Adam en Eva, Sneeuwwitje als symbool voor de wederopstanding van Christus, en natuurlijk één van de zeven zonden: ijdelheid. Wie had gedacht dat zo’n onschuldig sprookje als dit toch nog zoveel onderliggende boodschappen had? Bovengenoemde symbolen zijn natuurlijk slechts het topje van de ijsberg: als je zelf tot nog meer ontdekkingen wilt komen, kan je de nog-net-niet-gestorven Sneeuwwitje in de Efteling bewonderen in haar glazen doodskist (afb. 5).