Oh kom maar eens kijken, wat er in je Fabergé-ei zit

De tijd van cadeautjes geven en in ontvangst nemen is weer aangebroken. Van prachtige sieraden tot een praktisch paar sokken, er kan van alles terecht komen in de schoen of kerstsok. Natuurlijk ben je blij met alles wat je krijgt, maar er was één familie die misschien wel de meest bijzondere en kostbare geschenken ter wereld aan elkaar gaf: de keizerlijke familie van Rusland. Zij waren ontzettend rijk en dat is terug te zien in deze Fabergé-eieren. Ze bestaan namelijk uit de meest kostbare materialen, zoals diamanten, parelmoer, emaille, goud, zilver en bevatten prachtige schilderingen. Maar waarom zijn dit eigenlijk eieren en welke geschiedenis zit er achter deze iconische juwelen? 

Het allereerste Fabergé-ei werd gemaakt in opdracht van Tsaar Alexander III (1845-1894) voor zijn vrouw Maria Feodorovna (1847-1928), die ook wel bekend stond als prinses Dagmar van Denemarken. Oorspronkelijk kwam zij namelijk uit Denemarken en trouwde ze met de broer van Alexander III. Hij kwam echter tijdig te overlijden. De wens op zijn sterfbed: dat Maria zou trouwen met zijn broer, Alexander. Ondertussen waren de nihilisten in opkomst in Rusland: een groep die veel kritiek had op de gevestigde macht en op de Deense prinses die in hun ogen geïnfiltreerd was in de keizerlijke familie. De nihilisten pleegden veel aanslagen en vermoordden zelfs de vader van Alexander III. Maar daarmee waren de nihilisten nog lang niet klaar. In 1883 stuurden ze twee paaseieren naar het paleis. Eén daarvan bevatte een tekst met dreigementen. Later dat jaar werden nog tien andere eieren ontdekt met dynamiet erin. Niet bepaald de allerleukste verrassing. 

Omdat Alexander te doen had met Maria wilde hij haar een geschenk geven. Het cadeau dat hij koos? Een ei. Misschien dat dit je verbaast, want waarom zou je dat aan je vrouw geven terwijl ze eerder als bompakketjes werden gebruikt? Niet erg troostgevend zou je denken. Maar toch zit er een hele liefdevolle gedachte achter het geven van een ei. Bij de Deense koninklijke familie was het namelijk al lange tijd gebruikelijk om juwelen in deze vorm aan elkaar te schenken. Voor Maria zat er dus ook een fijn nostalgisch gevoel uit haar kindertijd aan gebonden. 

De opdracht werd in 1885 gegeven aan Peter Carl Fabergé (1846-1920), de allerbeste binnen zijn vakgebied. Hij was zo goed dat deze juwelen zijn naam zijn gaan dragen: de Fabergé-eieren. Het allereerste ei was nog relatief simpel. Het was namelijk een wit geëmailleerde schaal met een gouden dooier erin, met daarin weer een gouden hen. Fabergé had zich sterk laten inspireren door een vergelijkbaar ei van de Deense koninklijke familie uit de achttiende eeuw. In eerste instantie moest er in de hen nog een diamanten ring komen te zitten, maar uiteindelijk koos Fabergé voor een robijnen hanger. Meestal waren het sieraden die in de eieren werden geplaatst, maar ook liefdevolle berichten kwamen voor. 

In de tijd dat Alexander III tsaar was zijn er tien Fabergé-eieren gemaakt. Onder zijn zoon, Nicholaas II (1868-1918), werden er maar liefst 40 vervaardigd. Elk jaar twee, één voor zijn moeder en één voor zijn vrouw. Het ei dat je hierboven ziet liet hij voor zijn vrouw maken enkele maanden nadat zij in het huwelijksbootje stapten. Hij bestaat uit meerdere tinten goud en is bedekt met diamanten. Ook heeft het een dunne doorzichtige laag van rood emaille. Een cadeau waar elke bruid wel blij mee zal zijn. 

Dit spektakelstuk liet Nicholaas II wederom vervaardigen voor zijn vrouw. Het is geheel in de Art Nouveau stijl die toendertijd ontzettend populair was. Het ei staat geheel in het teken van de favoriete bloemen van de Tsarina met als hoogtepunt drie miniaturen van haar man en twee oudste dochters, Olga en Tatiana. 

Met de val van de Romanov familie in 1916 kwam ook een *ei*nde aan de Fabergé-eieren. Tegenwoordig zijn deze objecten misschien wel de meest kostbare binnen de toegepaste kunst, met veilingprijzen tot wel over de miljoenen. Wie dus ook zo’n prachtig ei in de kast wil hebben zal even moeten sparen. Tot die tijd kan je ze bewonderen in verschillende musea over de hele wereld.